POSEBNE MERE I OVLAŠĆENJA
Posebne mere i ovlašćenja preduzimaju se radi sprečavanja ugrožavanja bezbednosti učesnika u saobraćaju, odnosno omogućavanja odvijanja saobraćaja.
Posebne mere su:
1) isključenje vozača iz saobraćaja,
2) zadržavanje vozača,
3) upućivanje vozača na kontrolni lekarski pregled,
4) utvrđivanje prisustva alkohola i/ili psihoaktivnih supstanci kod učesnika u saobraćaju,
5) zaustavljanje, odnosno upućivanje radi zaustavljanja vozila na bezbednom mestu ili uključivanja na put za tu vrstu ili kategoriju vozila,
6) isključenje vozila iz saobraćaja,
7) nalaganje mera radi otklanjanja, odnosno sprečavanja nastanka opasnosti na putu,
8) snimanje saobraćaja i učesnika u saobraćaju korišćenjem odgovarajućih sredstava kao i dokumentovanje prekršaja i drugih delikta u saobraćaju,
9) privremeno oduzimanje predmeta prekršaja,
10) oduzimanje obrasca strane vozačke dozvole kada vozač poseduje više od jedne vozačke dozvole,
11) upućivanje na kontrolni tehnički pregled vozila,
12) uklanjanje, odnosno premeštanje vozila, kao i postavljanje uređaja kojima se sprečava odvoženje vozila,
13) merenje osovinskog opterećenja vozila i ukupne mase vozila.
Isključenje vozača iz saobraćaja
Policijski službenik će privremeno isključiti vozača iz saobraćaja:
1) ako je zbog telesnog, odnosno duševnog stanja očigledno smanjena njegova sposobnost za upravljanje vozilom (umor, bolest, povrede i sl.),
2) ako je pod dejstvom alkohola koje je nedozvoljeno ovim zakonom,
3) ako je pod dejstvom psihoaktivnih supstanci,
4) ako odbije da se podvrgne ispitivanju, odnosno stručnom pregledu,
5) ako vozač zahteva analizu krvi, odnosno urina u smislu ovog zakona,
6) ako ne poštuje ograničenja koja su mu naložena ili određena,
7) ako prekorači vreme dozvoljenog trajanja upravljanja vozilom u toku 24 sata,
8) ako se nasilnički ponaša u saobraćaju (nasilnička vožnja),
9) koji nema vozačku dozvolu za kategoriju vozila kojim upravlja, odnosno ako upravlja vozilom nakon isteka roka važenja vozačke dozvole, odnosno probne dozvole,
10) koji koristi stranu vozačku dozvolu iz čijeg sadržaja se ne može utvrditi da li vozač ima pravo na upravljanje tim vozilom,
11) koji upravlja vozilom za vreme trajanja zaštitne mere ili mere bezbednosti,
12) vozač koji je zatečen da upravlja vozilom u saobraćaju za vreme trajanja isključenja.
Premeštanje vozila
Policijski službenik može premestiti vozilo, odnosno naložiti da se vozilo kojim je upravljao vozač koji je isključen iz saobraćaja, odnosno vozilo koje je isključeno iz saobraćaja, premesti, ako isto ometa nesmetano i bezbedno odvijanje saobraćaja.
Ukoliko vozač nije u stanju da premesti vozilo policijski službenik može angažovati privredni subjekat koji je osposobljen za obavljanje ovih poslova, da o trošku vozača, vlasnika ili korisnika, premesti vozilo.
Vlasnik ili korisnik vozila dužan je da naknadi troškove premeštanja, skladištenja i čuvanja vozila i preuzme vozilo odmah po prestanku razloga za premeštanje, a najkasnije u roku od 24 sata.
Zadržavanje vozača koji su isključeni zbog psihofizičkog stanja
Vozač kod koga je utvrđena teška, veoma teška ili potpuna alkoholisanost(od 1,2 i više) i/ili je pod dejstvom psihoaktivnih supstanci, zadržaće se po naredbi policijskog službenika do otrežnjenja, a najduže 12 sati.
Mera zadrzavanja može se primeniti na vozača pod dejstvom alkohola kod koga je utvrđena i manja (od 1,2) sadržina alkohola u krvi ako izražava nameru, odnosno ako postoji opasnost da će nastaviti sa upravljanjem vozilom nakon što je isključen iz saobraćaja.
Zadržavanje je obavezno i za vozača koji odbije da se podvrgne ispitivanju na prisustvo alkohola i/ili drugih psihoaktivnih supstanci.
Upućivanje vozila na kontrolni tehnički pregled, odnosno radi merenja osovinskog opterećenja, odnosno ukupne mase
Policijski službenik koji posumnja u tehničku ispravnost vozila može uputiti vozilo na kontrolni tehnički pregled.
Policijski službenik odrediće gde će se kontrolni tehnički pregled izvršiti vodeći računa o vrsti vozila i ovlašćenju za vršenje tehničkog pregleda koje ima privredno društvo, a posebno o udaljenosti objekta za vršenje tehničkog pregleda.
Vozač je dužan da bez odlaganja postupi po nalogu ovlašćenog lica i omogući vršenje kontrolnog tehničkog pregleda.
Policijski službenik mora prisustvovati vršenju kontrolnog tehničkog pregleda, radi preduzimanja odgovarajućih mera i radnji, u slučaju kada se na tom pregledu utvrdi da je vozilo tehnički neispravno.
Vozilo na kontrolni tehnički pregled može uputiti i ovlašćeno lice organa nadležnog za poslove saobraćaja.
Merenja osovinskog opterećenja i ukupne mase
Policijski službenik koji posumnja da vozilo ne ispunjava propisane uslove u pogledu osovinskog opterećenja i ukupne mase vozila izvršiće, odnosno narediće da se izvrše merenja ovih karakteristika vozila.
Vozač je dužan da, bez odlaganja, postupi po nalogu ovlašćenog lica i omogući merenja.
Vozilo na merenje može uputiti i ovlašćeno lice organa nadležnog za poslove saobraćaja.
Troškove merenja, u slučaju da je na merenju utvrđeno da vozilo ne ispunjava propisane uslove iz stava snosi vlasnik, odnosno korisnik vozila, a u slučaju da je na merenju utvrđeno da vozilo ispunjava uslove, organ čije je službeno lice naložilo merenje.
Isključenje vozila iz saobraćaja
Policijski službenik će isključiti iz saobraćaja vozilo:
1) kod koga je tehnički neispravan uređaj za upravljanje ili uređaj za zaustavljanje, odnosno kod koga su u tolikoj meri tehnički neispravni i drugi uređaji i oprema, da mogu ugroziti bezbednost saobraćaja i životnu sredinu,
2) koje ima nepropisno smešten, obeležen ili pričvršćen teret,
3) koje je opterećeno preko svoje nosivosti za više od 5%,
4) ako ne obavlja vanredni prevoz u skladu sa uslovima navedenim u odobrenju
5) kojim se vrši probna vožnja suprotno uslovima datim u dozvoli,
6) koje se vuče na nepropisan način,
7) koje ne ispunjava uslove u pogledu dimenzija, najveće dozvoljene ukupne mase ili osovinskog opterećenja, odnosno koje sa teretom premašuje najveće dozvoljene dimenzije (dužina, širina i visina) za pojedine vrste vozila, odnosno kada nema odgovarajuću posebnu dozvolu,
8) vozilo koje ima, suprotno odredbama ovog zakona, ugrađene uređaje za davanje posebnih svetlosnih i zvučnih znakova, a vozač uređaje ne ukloni u roku kojim mu je to određeno naredbom policijskog službenika,
9) koje nije upisano u jedinstveni registar vozila ili mu je istekao rok važenja registracione nalepnice, odnosno potvrde o korišćenju tablica za privremeno označavanje,
10) koje je umesto registarskim tablicama označeno nepropisnim tablicama,
11) kojim se obavlja probna vožnja bez dozvole,
12) koje je registrovano u inostranstvu, a nije osigurano u skladu sa propisima Republike Srbije o obaveznom osiguranju vozila,
13) koje nije podvrgnuto kontrolnom tehničkom pregledu na koji je upućen,
14) koje nije podvrgnuto merenju osovinskog opterećenja, odnosno ukupne mase na koje je upućeno,
15) koje je pojedinačno proizvedeno ili prepravljeno, a nije izvršeno ispitivanje i izdato uverenje o ispitivanju,
16) koje je prethodno isključeno iz saobraćaja za vreme dok isključenje traje.
Troškove smeštaja putnika i obezbeđenja vozila i tereta snosi vlasnik, odnosno korisnik vozila koje je isključeno iz saobraćaja.
Policijski službenik će narediti vozaču koji se kreće na putu na kome kretanje te vrste vozila, odnosno tom vozilu, nije dozvoljeno, da bez odlaganja najkraćim putem napusti taj put.
Vozač mora postupati po naredbi policijskog službenika.
Ukoliko vozač ne postupi po naredbi , policijski službenik isključiće vozilo iz saobraćaja.
Policijski službenik narediće vozaču koji se kreće po putu ili delu puta na kome je obavezna upotreba zimske opreme, odnosno lanaca za sneg, a iste ne upotrebljava i time ugrožava ili može ugroziti nesmetano i bezbedno odvijanje saobraćaja, da ih upotrebi.
Vozač mora postupati po naredbi policijskog službenika.
Ukoliko vozač ne postupi po naredbi , policijski službenik isključiće vozilo iz saobraćaja, odnosno, po mogućnosti, uputiće ga na put gde upotreba zimske opreme nije neophodna.
Isključivanje vozila
Isključivanje vozila, odnosno otklanjanje razloga za isključenje, obavlja se na mestu i na način da se ne ometa saobraćaj, odnosno ne ugrožava bezbednost saobraćaja.
Ukoliko je razlog za isključenje nastao na delu puta gde nije moguće ostvariti uslove bezbednosti, policijski službenik će narediti vozaču da odveze vozilo do najbližeg mesta gde je to moguće, pod nadzorom policijskog službenika.
Isključenje vozila traje do prestanka razloga za isključenje.
Kada je vozilo isključeno iz saobraćaja zbog tehničke neispravnosti utvrđene na kontrolnom tehničkom pregledu, vanredni tehnički pregled se po pravilu obavlja u privrednom društvu u kom je izvršen kontrolni tehnički pregled. Izuzetno, teritorijalno nadležna organizaciona jedinica Ministarstva unutrašnjih poslova može dozvoliti da se vanredni tehnički pregled izvrši i u drugom privrednom društvu ovlašćenom za vršenje tehničkog pregleda, kada je to zbog okolnosti slučaja celishodno, odnosno opravdano.
Policijski službenik koji isključi vozilo oduzeće registarske tablice, a vozač je dužan da mu iste preda. Policijski službenik, uz pristanak vozača, može skinuti registarske tablice.
Ukoliko vozač ne izvrši naredbu , policijski službenik će vozača dovesti nadležnom organu za prekršaje i angažovati stručno lice, da o trošku vozača, skine registarske tablice.
Ukoliko se dovođenje ne može izvršiti odmah, teritorijalno nadležna organizaciona jedinica Ministarstva unutrašnjih poslova će ovo lice zadržati najduže 24 sata.
Policijski službenik koji je oduzeo registarske tablice zbog isključenja vozila, dužan je da vozaču izda potvrdu o oduzimanju registarskih tablica.
Teritorijalno nadležna organizaciona jedinica Ministarstva unutrašnjih poslova čiji je policijski službenik oduzeo registarske tablice dužna je vratiti registarske tablice vlasniku, odnosno korisniku vozila, kada utvrdi da su prestali razlozi zbog kojih je vozilo isključeno.
Policijski službenik može, za razumno vreme, a najduže 30 minuta, privremeno da zabrani kretanje vozila ili grupe vozila, iza kojih se, zbog spore vožnje, stvorila kolona vozila.
Vozač je dužan je da postupi po naredbi policijskog službenika .
Vozila moraju biti zaustavljena na mestu gde ne ugrožavaju i ne ometaju odvijanje saobraćaja na putu, a po pravilu van kolovoza.
Uklanjanje nepropisno zaustavljenih, odnosno parkiranih vozila
Ukoliko policijski službenik u kontroli saobraćaja zatekne vozilo parkirano ili zaustavljeno suprotno odredbama ovog zakona, narediće vozaču, ukoliko je prisutan, da odmah ukloni vozilo, pod pretnjom prinudnog izvršenja.
Ukoliko vozač nije prisutan na licu mesta , policijski službenik će doneti rešenje u pisanoj formi kojim će naložiti uklanjanje vozila u roku koji ne može biti kraći od jednog minuta. Primerak rešenja o nalaganju uklanjanja vozila postavlja se na vidno mesto vozila i time se smatra da je isto uručeno vozaču. Naknadno uklanjanje ili uništenje ovog rešenja ne utiče na valjanost njegove dostave.
Ukoliko policijski službenik ili nadležni inspekcijski organ u kontroli saobraćaja putem video nadzora ili foto zapisa utvrdi da je vozilo parkirano ili zaustavljeno suprotno odredbama ovog zakona, doneće rešenje u elektronskoj formi kojim će naložiti uklanjanje vozila u roku koji ne može biti kraći od jednog minuta. Rešenje u elektronskoj formi kojim se nalaže uklanjanje vozila dostavlja se elektronskim putem licu koje vrši uklanjanje vozila i koje postavlja obaveštenje o donetom rešenju u elektronskoj formi na vidno mesto vozila, kojim obaveštava vozača da će vozilo biti uklonjeno na osnovu tog rešenja.
Privremeno oduzimanje predmeta, odnosno dokaza o učinjenom prekršaju
Policijski službenik može u kontroli saobraćaja, odnosno u vršenju nadzora, radi dokumentovanja i dokazivanja prekršaja i drugih delikta, privremeno, a najduže 24 sata, od učinioca prekršaja, odnosno drugog delikta, oduzeti ispravu podobnu za dokazivanje protivpravnog ponašanja.